Su sisi yangın söndürme sistemleri (watermist sistemleri) ile suyun çok küçük partiküllere ayrıştırılarak bir bulut sisi haline getirilmesi ile ortamdaki ısı enerjisinin emilme alanını artıran bir söndürme tekniğidir. 1930 yılından günümüze kadar kullanılan bir sistemdir.
Amerikan Normlarına göre; 12,5 bar’dan düşük ise düşük basınçlı sistem; 12,5 bar ve 35 bar arasında ise orta basınçlı sistem; 35 barın üzerindeki sistem yüksek basınçlı sistemdir.
Avrupa Normlarına göre; 16 bar’dan düşük basınçlı sistem; 16 bar’dan yüksek ise yüksek basınçlı sistemdir.
Yüksek basınç altında su molekulleri küçük çaplı tanecikler içeren sis bulutuna döner. Yangının oluşturduğu ısı enerjisini emerek buharlaşır ve ortam ısısını düşürür. Ortam sıcaklığını 900°C den 50°C ‘ye kadar düşürerek soğutma etkisi meydana gelir. Su sisi tanecikleri sıvı fazdan gaz fazına geçerken 1760 kez hacimsel olarak genleşerek yangının merkezinde yer alan hava içerisindeki oksijeni ortamdan uzaklaştırır. Havadaki oksijen miktarı %21 den %17’ye düşer. 1 lt suyun enerji emme kapasitesi 20°C’den 100°C’e ısınırken 335 kJ ve sıvı fazından gaz fazına geçerken 2257 kJ’dür.
Su Sisi Sisteminin Özellikleri
- Yangından yayılan sıcak gazların soğutulması ile yanan yuzeyin sıcaklığını düşürür.
- Su sarfiyatı düşüktür.
- Gerekli su depo kapasitesi düşüktür.
- Küçük çaplı boru kullanılır.
- Verimi yüksektir.
- Çevreye ve insan sağlığına zararı yoktur.
- Temizdir.
- Uygulandığı ortamda sızdırmazlık şartı aranmaz.
- Oksijeni ortamdan uzaklaştırır.
- Uygulamadan 5 dakika sonra ortamdaki Oksijen seviyesini %21’den %17’ye düşürür.
- Uygulamadan 1 dakika sonra ortam sıcaklığını 90° C’den 50° C’ye düşürür.
- Saf su kullanıldığında iletkenlik problemi ortadan kalkar.
- Söndürücü maliyeti düşüktür.
- Test edilebilir.
- Yanıcı sıvı yangınlarında kullanılabilir.
- Toplam alan ve kısmi alan koruma uygulamaları mümkündür.
- Radyant ısı transferini absorbe ederek yangının diğer mahallere taşınmasını engeller.
- Yangın sırasında ve sonrasında oluşan zehirli gazların suda çözünerek zararsız hale gelmesini sağlar.
Su Sisi Sistemleri Genel Uygulama Alanları
- Müzeler
- Tarihi binalar
- Arşivler
- Kütüphaneler
- CNC makinaları
- Konveyörler
- Gaz türbünleri
- Bilgisayar odaları
- Kablo tünelleri
- Endüstriyel mutfaklar
- Yanıcı madde depo alanları
- Tüneller
- Metro istasyonları
- Motor test odaları
- Pano odaları
- Kontrol odaları
- Trafolar
- Rüzgar değirmenleri
- Restaurant ve mutfaklar
- Fırın ve pişirme sistemleri
Su Sisi Yangın Söndürme Sistemi Diğerlerinden Farkları?
Su Sisi Sistemleri (water mist sistemleri) , Sprinkler sistemlerinin neredeyse % 10’u gibi düşük kapasitede yangın pompası ve su deposu kapasitelerine ihtiyaç duyması ( özellikle mekanik alan konusunda fiziksel olarak mahallerin yeteri boyutta olmaması durumunda su sisi (water mis) sistemleri kullanılır), küçük boru çapları, suyun verdiği zararların minimuma inmesi, kullanıldığı mekanların projelendirmesinde ve alan kullanımlarında sağladığı olanaklar gibi avantajlarıyla son yıllarda yangın söndürme sistemlerinde öne çıkmaktadır. Çevreye ve insana karşı tamamen zararsızdır. Temiz ve çevre dostudur. Suyun verdiği zararları minimize ederek önemli ve hassas korunması gereken makine ekipman ve alanlar için optimum koruma sağlar. Arşiv eve kütüphaneler, CNC Makinaları, Konveyörler, Gaz Türbinleri, IT Odaları, Kablo Tünelleri, Endüstriyel Mutfaklar, Yanıcı Madde Stok Alanları, Metro İstasyonları, Motor Test Odaları, Müze ve Tarifi Binalar, Temiz Odalar, Kontrol Panıları, Trafolar, Su Sisi Perdeleri, Rüzgar Değirmenleri vb gibi çok geniş kullanım alanlarına sahiptir.
Su Spray ve Sprinkler Sistemleri ile Su Sisi ( Water Mist) Sistemleri arasındaki farklara değinmek gerekirse; Su Spray ve Sprinkler Sistemleri yangın ile mücadele eder ve öncelikli olarak yanan yüzey alanını ıslatarak, etrafındaki yapı elemanlarını da soğutarak korur ve böylelikle yangını bastırır veya kontrol altına alır. Bu yüzden bu sistemler daha yüksek debiler ve daha büyük su tanecikleri sayesinde daha yüksek etkinlik sağlarlar. Su Sisi Sistemleri ise, yangın kaynağının içindeki ve etrafındaki suyu buharlaştırarak yangınla mücadele eder. Suyun buharlaşması yangın bölgesinden büyük miktardaki enerjiyi çekerek alevi soğutur ve yangının açığa çıkardığı ısıyı düşürür ve oluşan su buharı yangının boğularak sönmesine yardımcı olur. Açık alanlardaki yangınlarda, Su Sisi Sistemleri içerdikleri su tanecik çapları yangın kaynağına penetre olabilecek kadar büyük aynı zamanda da yangın kaynağı içerisinde buharlaşabilecek kadar küçük boyutta olduğu zaman en iyi performansı gösterir. Kapalı mahallerdeki yangınlarda ise daha yüksek sıcaklıklar söz konusu olacağından yüksek sıcaklıklar buharlaşmayı artırarak Su Sisi sisteminin yangınla mücadele etkisini güçlendirir.
Gazlı söndürme sistemleri ile kıyaslandığında Su Sisi sistemlerinin avantajları:
1) Su sisi toksik değildir;
2) Su sisi soğutma etkisi sağlar;
3) Pompalı su sisi sistemleri sürekli yangınla mücadeleye ve birden fazla zonu aktive etme imkanı sağlar;
4) Su sisi sistemleri havalandırma ve mahaldeki açıklıklara daha az duyarlıdır. Sonuç olarak, su sisi sistemleri tam kapalı olmayan mahallerde gaz sistemlerinden daha uygun olup, sprinkler sistemlerindeki gibi zonlama imkanına sahiptir.
5) Su sisi sistemleri gazlı söndürme sistemlerine kıyasla daha erken aktive edilebilmeleri sayesinde yangının sebep olabileceği hasarları azaltır.
Yatırım maliyetleri konvansiyonel söndürme sistemlerine göre bir miktar yüksek olsada günden güne gelişen yeni teknolojik yatırımlar sayesinde daha uygun olacağı düşünülmektedir.
